آلاله - گهواره دید گهواره ای که هیچ وقت لالایی ای نشنیده

گهواره دید (گهبانهٔ دید) شهر شیراز که به گنبد عضد (گهواره زید) نیز مشهور است در دوره دیلمیان ساخته شده‌است. این بنای تاریخی در سمت چپ تنگ الله اکبر واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۵۲ با شمارهٔ ثبت ۹۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. توسط سازمان بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کنار این بنای تاریخی قبور شهدای گمنام بنا گردیده است که صبح‌های جمعه محل تجمع نیروهای حزب الهی جهت دعای ندبه می‌باشد. گهواره دید در بالای کوه و مشرف به شهر شیراز بوده که با ایجاد فضای سبز توسط شهرداری شیراز به عنوان یک مکان تفریحی شناخته می‌شود.

روبروی دروازه قرآن و بالای کوه چهل مقام ، یه اتاق گنبددار از سنگ و ساروج وجود داره که عضدالدوله دیلمی اونو ساخته. هدف این بوده که دیدبانان و سربازها جایگاهی داشته باشن تا موقع ساختن دروازه قرآن بتونن اونجا رو خوب ببینن و رفت وآمد کاروان ها و شاهراه ورودی شمال شهر رو هم کنترل کنن. راستی گهواره دیو همون گهواره دید بوده که تحریف شده و الان اطراف این جا درختکاری شده وجای قشنگیه.

 گهواره دید در قلۀ کوه شرقی دروازه قرآن و درست رو به روی تکیه مشرقی چارتاقی گنبددار با طول و عرض ۴×۴ متر قرار دارد.
این بنا توسط عضدالدوله دیلمی ساخته شده است. او پس از ساخت دروازه قرآن، این چارتاقی را بر روی قله کوه ساخت تا جایگاه دیده‌بانان و سربازان برای نگهبانی شاهراه ورودی شهر شیراز باشد.

می‌توان گفت گهواره دید شیراز، برج دیده‌‌بانی و خبر رسانی بوده است که به وسیلۀ آن نشانه‌ها و اخبار مهم را به دیگر نقاط می‌رسانده‌اند. برای فرستادن پیام‌‌های فوری و مهم از تابش نور آیینه، راه انداختن دود، به کار بردن بوق و شیپور استفاده می‌کردند و در شب‌ها نیز با روشن کردن آتش، برج‌‌های بعدی را خبر می‌کردند و به این ترتیب برج به برج خبرها به دوردست می‌‌رسید.

هم اکنون اطراف این مکان درختکاری شده و یکی از گردشگاه‌‌های شیراز است. برای رفتن به آنجا باید از بوستان کوهپایه که در دامن کوه چهل مقام قرار گرفته، گذشت و سپس در سینه کش کوه از طریق پلکان سیمانی به آنجا رفت. از گهواره دید، تمام شهر شیراز قابل مشاهده است.

شاید بخواهید از گهواره ای دیدن کنید که درآن خواب به چشم نمی آید. در این گهواره رازدار چه خبرهایی است ! چه تناقض عجیب و زیبایی بین این اسم و کاربرد معمولی که ما از آن سراغ داریم وجود دارد! مادرها از گهواره برای خواباندن نوزادهایشان استفاده می کنند اما در این گهواره، خواب به چشمان حرام بوده است. شاید این جا تنها گهواره ی تاریخ باشد که هرگز لالایی نشنیده است.