۰

یزد شهر بادگیرها و زیستن در سرسختی کویر

یزد شهر بادگیرها و زیستن در سرسختی کویر

تا حالا به این فکر کردید که زندگی در دل کویر چگونه می تواند باشد؟ سرمای فراوان، گرمای طاقت فرسا غیرممکن است مگر نه؟ خب جواب منفی است، چون خلاقیت آدمی غیرممکن ها را ممکن می کند. همه چیز شاید درباره این آبی بی کران در حوض طراوت و سرزندگی ما باشد.

یزد شهر آتش و آفتاب و دیار قنات، قنوت و قناعت. یزد بی شک موزه ای زنده است که در هر گوشه آن گنجینه ای گران بها از معماری و تاریخ ایران زمین به نمایش گذاشته شده است. بناهایی که در این شهر افسانه ای وجود دارد به خوبی نمایانگر قدمت تاریخی آن هستند و اما ساکنین یزد هر آن چه در توان داشتند را برای غلبه بر سرسختی کویر به کار گرفتند و این چنین شده که امروز یزد زیبا با تمام عظمتش مقابل دیدگان ما است.

جاذبه های گردشگری یزد

دو شاهکار بزرگ ایرانیان در زندگی شهرنشینی کویری باید یکی را قنات دانست که آب را از دل کوه می کشاند و به شهرها می آورد و یکی هم بادگیر. این ابتکاری که به وجود آمده برای ایجاد یک زندگی و تحرک در دل کویر، خصوصا از دید گردشگران بسیار جذاب است.

یکی از نشانه های چشمگیر یزد بادگیرهای آن است، نمونه ای از ممکن شدن ناممکن ها. یزد امروزه با بادگیرهایش شناخته می شود. بادگیر در این اقلیم یک تدبیر معمارانه و بخشی از خانه های اقلیم گرم و خشک کویری است. بادگیر در واقع سازه ای است بر روی خانه ها برای تهویه منزل در زمان هایی که هوا گرم باشد.

یزد شهر بادگیرها

نام بردن از باغ هایی در دل کویر در نگاه اول تعجب آور است، خصوصا وقتی بخواهیم از بزرگ ترین و معروف ترینشان شهر قصه خود را آغاز کنید: باغ دولت آباد دریچه سبز ورود به دنیای بادگیرها است.

باغ دولت آباد در یزد یکی از زیباترین باغ های ایرانی دنیا محسوب می شود و آن چه که به زیبایی و اعتبار این باغ ایرانی افزوده قطعا بادگیر آن است. مرتفع ترین بادگیر دنیا با 34 متر ارتفاع که یک بادگیر هشت ضلعی است. بادگیرهای هشت طرفه در واقع بادگیرهایی هستند که باد را از هر طرف که به آن ها بوزند به دام می اندازند.

این بهشت کوچک یادگاری از دوره های افشاریه و زندیه و مدت ها محل اقامت کریم خان زند بوده است. البته بادگیر مرتفع این باغ زیبای ایرانی یک بار در سال 1348 مرمت شده و چیزی که الان می بینید ثمره تلاش مرمت گران متعهد کشورمان است.

بادگیر باغ دولت آباد یزد

بادگیرها قدمتی به اندازه تاریخ دارند و از سال ها پیش هر زمان که خانه ای در فلات مرکزی ایران مانند یزد، کرمان، زاهدان و بندرعباس ساخته می شده به طور حتم بر پشت بام این خانه ها بادگیری نیز احداث می شده است. عملکرد بادگیر بدین صورت است که باد مطلوب را گرفته و آن را به داخل اتاق های اصلی ساختمان، آب انبار و یا سرداب هدایت می کند.

بادگیرها ارتفاع و سطح مقطع های متفاوتی دارند و معمولا یک طرفه، چهار طرفه و یا هشت طرفه هستند. در شهر یزد تمامی بادگیرها مرتفع و چهار طرفه و یا هشت طرفه هستند ولی برعکس در شهر میبد که در 50 کیلومتری غرب شهر یزد است بادگیرها کوتاه و یک طرفه هستند. اما علت این تفاوت چه می تواند باشد؟ از سمت شمال همیشه بادی خنک می آید. در میبد بادگیرها همه در سمتی شکل گرفته اند که بتوانند باد شمال را جذب کنند. این تدبیر معمارانه بر روی سیمای شهر اثر گذاشته و رخسار شهر میبد به سمت باد شمال است.

در ساخت بادگیرها از توانایی های معماری ایرانی به خوبی بهره گرفته شده است، به گونه ای که بادگیرها علاوه بر آن که اهداف زیست محیطی را برآورده می کنند جزئی از زیبایی ساختمان هم به شمار می آیند. در یزد بناهایی را می بینیم که یک تا شش بادگیر دارند و اعداد بادگیرها و زیبایی منحصر به فرد هر کدام آن ها قطعا شما را شگفت زده خواهد کرد. آب انبار پنج بادگیره ی میدان امیر چخماق یکی از این نمونه هاست.

آب انبار پنج بادگیره میدان امیر چخماق یزد

آب انبارها در مناطق گرم و خشک از جمله ملزومات مهم برای تداوم زندگی در این مناطق محسوب می شدند. در اکثر محله های شهری و روستایی معمولا یک یا چند آب انبار احداث می شده است. آب انیار شش بادگیره مشهورترین و زیباترین آب انبار یزد به حساب می آید که تنها آب انبار شش بادگیره در ایران هم هست. سه بادگیر آن حدود 180 سال پیش ساخته شد و سه بادگیر آن در سال های بعد به آن اضافه گردید.

کویر سرزمین بی نهایت هاست؛ گرمای بی نهایت، سرمای بی نهایت و البته زیبایی بی نهایت. یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از ونیز ایتالیاست. همین دو ویژگی کافی است تا با افتخار خشت به خشت، ریگ به ریگ و لحظه به لحظه تاریخ آن را به رخ جهانیان بکشیم. باشد که با این تفکر شاهد این نباشیم که بادگیرها را سر می برند و به جای آن ها سازه های بی هویت بنا می کنند.

شهر خشتی یزد

شما می توانید همراه با آژانس مسافرتی آلاله به شهر زیبای یزد سفر کنید و خود را به یک بلندی برسانید؛ از یک پشت بام بالا بروید و  نمای شهری قشنگ آن را مشاهده کنید: یک افق پر از مناره، گنبد و بادگیر. شما با رزرو تور یزد می توانید بازدید از این شهر زیبا را به صورت گروهی تجربه کنید. کافی است با شماره ۰۲۱ ۸۸ ۹۶ ۰۰ ۴۶ تماس گرفته تا کارشناسان آژانس آلاله شما را در این امر یاری نمایند.

گردآوری: رحیم نعمتی لیمایی

تاریخ ارسال: ۱۰ دی ۱۳۹۸

انتشار مطلب

بادگیر – یزد – یزد شهر بادگیرها – زندگی در کویر – آژانس مسافرتی آلاله آسمان آبی – تور یزد

ارسال نظر

نظرات شما پس از تایید نمایش داده می‌شود.
Behpardakht